Posts tonen met het label voltijds. Alle posts tonen
Posts tonen met het label voltijds. Alle posts tonen

Soorten arbeidsovereenkomsten.

De arbeidsovereenkomsten kunnen onderverdeeld worden op basis van verschillende criteria. De belangrijkste zijn de duurtijd van de overeenkomst,de omvang van de arbeidsprestaties en de card van het geleverde werk.

1. Duurtijd.

a. Arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur.
Een arbeidsovereenkomst kan aangegaan worden voor onbepaalde duur. In dit geval wordt niet bij voorbaat gestipuleerd wanneer de overeenkomst zal eindigen. Dit is de meest voorkomende en eenvoudigste arbeidsovereenkomst. Zoals hierboven reeds vermeld warden geen vormvereisten opgelegd om dergelijke overeenkomst geldig te sluiten en kan dit dus mondeling gebeuren.

b. Arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd.
Wanneer de partijen van bij de aanvang van het contract vastleggen op welke datum de arbeidsovereenkomst zal eindigen, sluiten zij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
De arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd moet voor iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld, uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer in dienst treedt. Bij ontstentenis van een geschrift wordt de overeenkomst vermoed voor onbepaalde tijd te zijn gesloten.
Ter uitzondering is geen geschrift vereist in de bedrijfstakken en voor de categorieën werknemers waarvoor die vorm van arbeidsovereenkomst is toegestaan ingevolge een algemeen verbindend verklaarde C.A.O.
Om oneigenlijk gebruik van de overeenkomst voor bepaalde tijd te vermijden heeft de wetgever het sluiten van opeenvolgende overeenkomsten voor bepaalde tijd strikt genormeerd.
Wanneer de partijen verschillende opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd hebben afgesloten zonder dat er een onderbreking is, toe te schrijven aan de werknemer, worden zij vermoed een overeenkomst voor onbepaalde tijd te hebben aangegaan. De werkgever kan dit vermoeden weerleggen en het bewijs leveren dat deze opeenvolgende overeenkomsten voor bepaalde tijd gerechtvaardigd waren wegens de aard van het werk of wegens een andere wettige reden.

c. Arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk.
Bij een arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk wordt de opdracht van de werknemer derwijze omschreven dat dit toelaat vanaf het sluiten van de overeenkomst vast te stellen op welk ogenblik de arbeidsovereenkomst door voltooiing van het werk van rechtswege een einde zal nemen.
De geldigheidsvereisten voor een overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk zijn dezelfde als voor een overeenkomst voor een bepaalde tijd. De bijzondere bepalingen aangaande de opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd zijn evenwel niet toepasselijk gemaakt op de arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk.

d. Vervangingsovereenkomst.
In sommige gevallen wordt een werknemer aangeworven om een werknemer, van wie de arbeidsovereenkomst geschorst is, te vervangen. Indien het Been schorsing wegens gebrek aan werk, wegens economische oorzaken, slecht weer, staking of lock-out betreft, kan een vervangingsovereenkomst gesloten worden. In deze overeenkomst kunnen afwijkende bedingen opgenomen worden wat de duur van de overeenkomst en de opzeggingstermijn betreft. De duur van de vervanging mag nooit meer dan twee jaar duren. Er is voor iedere werknemer afzonderlijk, uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer in dienst treedt, een geschrift vereist waarin de reden, de identiteit van de vervangen werknemer en de voorwaarden van de indienstneming vervat zijn.
De sanctie bij het ontbreken van het geschrift of het overschrijden van de termijn, is dezelfde als bij de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.

2. Omvang van de tewerkstelling.

a. Voltijdse tewerkstelling.
Per categorie werknemers wordt een wekelijkse arbeidsduur vastgesteld, hetzij op het vlak van de bedrijfssector hetzij per onderneming. Werknemers die dit volledig aantal arbeidsuren per week presteren zijn voltijds tewerkgesteld.

b. Deeltijdse tewerkstelling.
Werknemers van wie de wekelijkse arbeidsduur lager ligt dan de wekelijkse arbeidsduur van de voltijds tewerkgestelde werknemers zijn deeltijds tewerkgestelde werknemers.
Zij hebben een arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid.
Deze overeenkomst moet voor iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld, uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van zijn overeenkomst aanvangt.
Het geschrift moet de overeengekomen deeltijdse arbeidsregeling en werkrooster vermelden.
Is er geen geschrift dan is de overeenkomst niet nietig maar kan de werknemer de voor hem meest gunstige deeltijdse arbeidsregeling en uurrooster kiezen zoals bepaald in het arbeidsreglement of enig ander document dat door de werkgever verplichtend moet bijgehouden worden.
Teneinde de wet niet to gebruiken voor belachelijk lage tewerkstellingen is bepaald dat de wekelijkse arbeidsduur van de deeltijdse werknemer niet lager mag zijn dan 1/3 van de wekelijkse arbeidsduur van de voltijds tewerkgestelde werknemers die tot dezelfde categorie behoren in de onderneming, of bij ontstentenis tot dezelfde categorie in dezelfde bedrijfssector.

Bij K.B. of C.A.O. kan onder bepaalde voorwaarden afgeweken worden van de grens van een derde van de wekelijkse voltijdse arbeidsduur.
Wanneer de arbeidsovereenkomst prestaties vastlegt die lager liggen dan de grenzen die door of krachtens de wet zijn vastgesteld, is het loon nochtans verschuldigd op basis van deze minimumgrenzen.

3. Aard van het werk.

Bij de uitvoering van een arbeidsovereenkomst zijn een werkgever en een werknemer betrokken. Deze laatste kan zijn arbeid verrichten in verschillende hoedanigheden. Hij kan arbeider zijn, bediende, dienstbode, handelsvertegenwoordiger, student, huisarbeider.
De kwalificatie van de werknemer zal traditioneel bepaald worden door de aard van het werk dat hij verricht. Het onderscheid is historisch gegroeid. Daar waar in de vorige eeuw de arbeidsovereenkomsten integraal tot het burgerrechtelijke contractenrecht behoorden, heeft de wetgever naar het einde van de 20ste eeuw toe, terecht gemeend dat de werknemer 'als economisch zwakkere' een bijzondere bescherming verdiende. Bescherming betekende, afstappen van het principe van contractuele vrijheid en gelijkheid der partijen van het burgerlijk recht, in bescherming via een eigen 'sociaalrechtelijke' wetgeving. De
eerste groep die aldus bescherming gekregen heeft waren de arbeiders. Deze personen werkten in onmenselijke omstandigheden in de industrie van 100 terug. De wet op de arbeidsovereenkomst voor werklieden van 1900 heeft getracht hen via een eigen overeenkomst een menswaardiger bestaan te garanderen. De verrichters van 'intellectuele arbeid', of bedienden, bleven onder de werking van het contract van huur van diensten van
het burgerlijk recht, en hebben pas vanaf 1922 een eigen wetgeving op de 'arbeidsovereenkomst voor bedienden' gekregen.
Deze reglementering was niet dezelfde als deze van 1900 voor de arbeiders, en aldus is eigenlijk het onderscheid tussen arbeiders en bedienden in de wet ontstaan.
Dit onderscheid is thans feitelijk achterhaald, maar is in de wet op de arbeidsovereenkomsten, wegens historische gronden, nog voor een stuk aanwezig (zie o.a. bepalingen van proeftijd, schorsing, opzegging van de overeenkomst).

a. De arbeidsovereenkomst voor werklieden.
De arbeidsovereenkomst voor werklieden is de overeenkomst waarbij een werknemer, de werkman, zich verbindt, tegen loon, onder gezag van een werkgever in hoofdzaak handarbeid te verrichten.
Om te oordelen als een werknemer arbeider is zal rekening gehouden worden met de aard van de arbeid die hij werkelijk verricht en niet met de benaming die aan de overeenkomst
gegeven is.

Enkele voorbeelden uit de rechtspraak :
- een werknemer die T.V.-toestellen test met meetapparaten om de defecten op te sporen en die eventueel de nodige herstellingen uitvoert is een werkman
- een kok wordt beschouwd als een werkman.

b. De arbeidsovereenkomst voor bedienden.
De arbeidsovereenkomst voor bedienden is de overeenkomst waarbij een werknemer, de bediende, zich verbindt, tegen loon, onder gezag van een werkgever in hoofdzaak hoofdarbeid te verrichten.
Ook bier zal de aard van de werkelijk verrichte arbeid het criterium zijn om de soort arbeidsovereenkomst te bepalen.

Enkele voorbeelden uit de rechtspraak:
- de werknemer die de leiding heeft en de verantwoordelijkheid draagt voor
een onderhoudsdienst en tevens veiligheidschef is.

c. De arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers.
De arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers is de overeenkomst waarbij een werknemer, de handelsvertegenwoordiger, zich verbindt tegen loon cliënteel op te sporen en te bezoeken met het oog op het onderhandelen over en het sluiten van zaken, verzekeringen uitgezonderd, onder het gezag, voor rekening en in naam van één of meer opdrachtgevers.

De tewerkstelling die hier beoogd wordt, betreft een tewerkstelling in ondergeschikt verband, verricht door een handelsvertegenwoordiger, dit in tegenstelling tot de zelfstandige vertegenwoordiging, verricht door een zelfstandig vertegenwoordiger.
Bij de opdrachtgevers bestond nogal eens de neiging om de tussenpersoon die hen zou vertegenwoordigen als een zelfstandige te beschouwen, ook wanneer hij feitelijk onder zijn gezag werkte.
Om misbruiken tegen te gaan is in de wet een vermoeden ingevoerd dat, niettegenstaande elke uitdrukkelijke bepaling van de overeenkomst of bij het stilzwijgen ervan, de overeenkomst, gesloten tussen opdrachtgever en tussenpersoon, welke ook de
benaming zij, beschouwd wordt als een arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers.
Het vermoeden is een weerlegbaar vermoeden, zodat het tegendeel kan bewezen worden. De rechter kan dit tegenbewijs o.a. afleiden uit de gemeenschappelijke werkelijke bedoeling van de partijen om een overeenkomst van zelfstandige vertegenwoordiging te sluiten. Daarnaast heeft de wet zelf een aantal categorieën handelstussenpersonen vermeld op wie het begrip handelsvertegenwoordiger niet van toepassing is : de commissionair, de makelaar, de concessiehouder voor alleenverkoop, de tussenpersoon die zijn orders vrij kan doorgeven aan wie hij wil, en in het algemeen, de handelsagent die met zijn opdrachtgever verbonden is door een aannemingsovereenkomst in de zin van de handelsagentuur-overeenkomstenwet, een lastgeving tegen loon of elke andere
overeenkomst krachtens welke de handelsagent niet onder het gezag van zijn opdrachtgever optreedt.

d. De arbeidsovereenkomst voor dienstboden.
De arbeidsovereenkomst voor dienstboden is de overeenkomst waarbij een werknemer, de dienstbode, zich verbindt tegen loon en onder gezag van een werkgever, in hoofdzaak huishoudelijke handarbeid te verrichten in verband met de huishouding van de
werkgever of van zijn gezin.
Meer info over de arbeidsovereenkomst voor dienstboden wordt verder niet meer behandeld zie art.108 - 118 wet arbeidsovereenkomsten)

e. De arbeidsovereenkomst voor studenten.
De wet kent geen afzonderlijke begripsomschrijving van arbeidsovereenkomst voor studenten. Studenten, die tegen loon arbeid verrichten onder het gezag van een werkgever worden tewerkgesteld als arbeider, bediende, handelsvertegenwoordiger of dienstbode.
De wet stelt een vermoeden in dat tussen de student en de werkgever een arbeidsovereenkomst bestaat, niettegenstaande dit in het contract anders bedongen is of het contract anders benoemd wordt. Het wettelijk vermoeden is een weerlegbaar
vermoeden, maar dan moet uitdrukkelijk bewezen worden dat de student niet in ondergeschiktheid maar als zelfstandige werkt.
De overeenkomst voor tewerkstelling van studenten moet voor iedere student afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld uiterlijk op het tijdstip waarop hij in dienst treedt. Het
geschrift moet verplichtend een reeks gegevens vermelden.
Binnen de zeven dagen volgend op het begin van de uitvoering van de overeenkomst moet een afschrift van de overeenkomst door de werkgever meegedeeld worden aan de arbeidsinspectie.
Als sanctie voor het niet opstellen van de overeenkomst of het niet mededelen van het afschrift kan de student de overeenkomst ten allen tijde beëindigen, zonder naleving van een opzeggingstermijn en zonder vergoeding.

f. De arbeidsovereenkomst van huisarbeiders.
De wet kent geen begripsomschrijving van de arbeidsovereenkomst voor huisarbeiders.
Werknemers die tegen loon arbeid verrichten ander het gezag van een werkgever, in hun woonplaats of op elke andere door hen gekozen plaats, zonder dat zijn onder het toezicht of de rechtstreekse controle van de werkgever staan zijn huisarbeiders. Zij zijn, naargelang het geval verbonden door een arbeidsovereenkomst voor werklieden of voor bedienden.
De bepalingen van de wet op de arbeidsovereenkomsten voor arbeiders of voor bedienden zijn in principe op hen van toepassing. Omwille van hun specifieke situatie heeft de wetgever enkele bijzondere bepalingen voor huisarbeiders in de wet op de arbeidsovereenkomsten ingelast (zie art.119.1 - 119.12 wet 3.7.1978).